Izložba "Velika Iza" u Novom Sadu
NOVI SAD -U Spomen-zbirci Pavla Beljanskog u Novom Sadu danas će biti otvorena izložba "Velika Iza Vlaha Bukovca", autorke dr Jasne Jovanov, upravnice te novosadske galerije.
Kako je saopšteno iz Spomen-zbirke, izložbu će otvoriti veleposlanik Hrvatske u Srbiji Gordan Markotić a publici će se obratiti dr Jasna Jovanov.
Izlaganje slike Velika Iza, u okviru lanjske postavke "Velika Iza Vlaha Bukovca" u Domu Vojske Srbije u Beogradu, podsetilo je na njen uspeh od pre 130 godina, kada je 1882. godine nagrađena zlatnom medaljom na pariskom Salonu.
Te godine Eduar Mane izlaže sliku Bar u Foli Beržeru a među 2.722 umetnička dela različitih autora, pojaviće se i izazvati senzaciju, slika La Grande Iza (1882), mladog do tada malo poznatog slikara Vlaha Bukovca.
Pored zlatne medalje na Salonu, njegovom uspehu doprinelo je i reprodukovanje slike u vidu razglednice, rasprodate u nekoliko hiljada primeraka.
Posle više od osam decenija Beljanski je tu sliku priključio svom legatu (1965), sa idejom da se na osnovu njene vrednosti osnuje fondacija za ustanovljenu Nagradu Spomen-zbirke Pavla Beljanskog za najbolji diplomski rad iz nacionalne istorije umetnosti.
Od 1966. godine, u autentičnom ambijentu Memorijala Pavla Beljanskog, kao centralni eksponat, Velika Iza oživljava atmosferu darodavčevog stana u kom je godinama čuvana i gde se nalazila 1948. godine, kada je proglašena za kulturno dobro.
Van Spomen-zbirke izlagana je u Zagrebu u Umjetnickom paviljonu (1957), i Galeriji Klovićevi dvori (2009) kao i u Hagu u Gementemuzeumu (2008), a poslednji put u Beogradu u Domu Vojske Srbije (2013), kada je videlo blizu 7.000 posetilaca.
U okviru priprema za beogradsku izložbu, tokom 2013. godine temeljno je restaurirana u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, prvi put otkako ju je Pavle Beljanski kupio na aukciji u Parizu (1929).
Restauracija je otkrila autentični deo prvobitnog izgleda slike, do sada sakrivenog ispod slojeva tamnih boja.
Postavka u Spomen-zbirci prikazuje priču o nastanku slike, neobičan životni put autora, roman o Velikoj Izi Aleksisa Buvijea po kojem je nastala, kao i sudbinu samog dela, njegovo putovanje od veličanstvenog uspeha na pariskom Salonu, preko britanskih kolekcija, aukcije u Parizu, do beogradskog stana Beljanskog, koje je trajalo punih pola veka.
Osim Velike Ize na izložbi je predstavljen i Predeo sa kozama (1893), delo istog autora iz fundusa Galerije Matice srpske.
Drugi segment postavke prikazuje umetnikov atelje upotpunjen obeležjima epohe u kojoj je slika nastala: ćilimom iz Muzeja Grada Novog Sada, ilustracijama iz popularnog romana La Grande Iza, kao i ambijentalnim rešenjem pariske četvrti s kraja 19. veka.
Izložba "Velika Iza Vlaha Bukovca", čiji je kustos Milica Orlović Čobanov, trajaće do 3. avgusta, uz raznovrstan prateći program.
